Εγκληματική συναισθηματο-καπηλεία και απροσμέτρητη βλακεία

Εγκληματική συναισθηματο-καπηλεία και απροσμέτρητη βλακεία

Του Πέτρου Θεοδώρου

https://petrostheodorou.gr/

Μια κραυγαλέα περίπτωση που η έκκληση στο συναίσθημα είναι όχι μόνο βλακώδης

αλλά και επικίνδυνη, είναι η φρικαλέα καπήλευση των γεγονότων με τις φωτιές. Τα γεγονότα τα ίδια είναι, για μένα, πέρα από κάθε σχολιασμό. Αλλά το τι κάνουν μ’ αυτά οι ανά τον κόσμο πανταχού παρόντες ηλίθιοι μπορεί (και αισθάνομαι ότι είναι αναγκαίο) να σχολιαστεί, κι έτσι αφιερώνω στο θέμα αυτό τη Σημείωση αυτού του μήνα. 

Συγκεκριμένα, εννοώ αυτού του είδους την καπήλευση: 

Στο fb υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που γράφουν υποτίθεται άμεσα, λυρικά, ποιητικά, με οίστρο και πάθος, διάφορα κείμενα. Τα κείμενα αυτά συνήθως είναι τερατώδη κακοφτιαγμένα μελό, χωρίς κανένα ουσιαστικό νόημα. Είναι φανερό ότι αποσκοπούν στην άμεση και κραυγαλέα διέγερση κάποιου συναισθήματος (όπως έκαναν σε κάποια σημεία των λόγων τους γελοίοι πολιτικάντηδες περασμένων καιρών). Φτήνια δηλαδή και λαϊκισμός, που στοχεύουν μόνο να τρυπώσει το μήνυμα στην άμεση συγκίνηση των αποδεκτών.

Η συγκίνηση αυτή διεγείρεται, γιατί η συναισθηματική μας γκάμα περιλαμβάνει συναισθήματα διαφορετικής συνθετότητας·  «κάτω» (στα στοιχειώδη της επίπεδα) αναπτύσσονται πιο «απλά», βασικά και συναισθήματα και προς τα «άνω» (στα πιο πολύπλοκα επίπεδα) αναπτύσσονται εξαιρετικά σύνθετα και βαθιά συναισθήματα, τα οποία διαθέτουν πολλές αποχρώσεις περιλαμβάνοντας πάρα πολλές ψυχολογικές μεταβλητές και νοήματα.

Κάτι λοιπόν, ένα ερέθισμα, μπορεί να διεγείρει διάφορα συναισθήματα από αυτήν την «κλίμακα», περισσότερο ή λιγότερο σύνθετα.

Για παράδειγμα, δεν είναι σπάνιο να κλαίμε (ή να μας έρχεται έντονη συγκίνηση) ακόμα και από μελό καρακιτσάτες σκηνές κινηματογραφικών ταινιών, σειρών κλπ· μπορεί δηλαδή μία τέτοια σκηνή, ενώ είναι κακοπαιγμένη και απαράδεκτη αισθητικά ή μέρος ενός συνολικά χάλια έργου, να «χτυπήσει» για λίγο, ως μεμονωμένο ερέθισμα και πολύ έντονα, πρωτόγονη  συγκίνησή μας· μιλώ για συγκίνηση ξεκομμένη από ό,τι άλλο γεννά όλο το υπόλοιπο ευρύτερο και κακόγουστο φόντο της σκηνής αυτής – κάτι που συμβαίνει γιατί η εν λόγω σκηνή ακουμπά και διεγείρει πρωτογενές, ακατέργαστο συναίσθημα.

Κάποιοι από αυτούς τους σταρ του fb, που συνήθως και δυστυχώς λατρεύονται

από ευρύτατο ακροατήριο και πολυάριθμους fun και followers, μπορεί να κάνουν εντελώς «στημένα» και εκ προθέσεως αυτό που κάνουν.

Άλλοι, μπορεί να είναι απλώς ψώνια και ειλικρινείς σε αυτό που κάνουν, πιστεύοντας ότι με τα άθλια κείμενά τους βροντοφωνάζουν την «αλήθεια», ότι δίνουν σχήμα σε όσα όλοι μας θέλουμε να πούμε και νιώθουμε, ότι γίνονται όντως η φωνή του «απλού ανθρώπου» που παραπονιέται, απορεί, διαμαρτύρεται – επικαλούμενος συνήθως κοινώς παραδεκτές αξίες (την «αγάπη», την «ανθρωπιά» κλπ).

Και στις δύο περιπτώσεις, το αποτέλεσμα είναι ίδιο: κωμικοτραγική μίμηση λυρισμού και αισθημάτων, βρόμικη καπήλευση των συναισθημάτων των αποδεκτών, απροκάλυπτος ναρκισσισμός.

Τέτοιοι φτηνιάρικοι σχολιασμοί γεγονότων είναι, για μένα, απλώς αδιάφοροι στην καθημερινή πραγματικότητα του «Αγίου FB».

Όταν όμως το αντικείμενό τους είναι ένα γεγονός όπως αυτό με τις φωτιές,

η απροσμέτρητη τούτη βλακεία γίνεται επικίνδυνη και μιλούμε για συναισθηματο-καπηλεία χειρίστου είδους.

Τέτοια κείμενα γίνονται πλέον επικίνδυνα, πρώτον διότι καπηλεύονται ένα τραγικό γεγονός και ένα (κυριολεκτώ) συλλογικό τραύμα που άπλωσε σε ολόκληρη τη χώρα – είναι μία τρομακτική, υπαρξιακή προσβολή και  ασέβεια στα θύματα και τους παθόντες.

Δεύτερον, διεγείροντας έναν τόσον ευτελή συναισθηματισμό σε έναν αποδέκτη, το πένθος του για το συλλογικό τραύμα αποπροσανατολίζεται.

Οι συνέπειες είναι σοβαρότατες.

Λόγω της έντασης της «κάτω» απλοϊκής συγκινησιακής διέγερσης του αποδέκτη, δεν μπορεί το πένθος του να βαθύνει, να προχωρήσει τον κύκλο του· δεν βρίσκει το άτομο τη σιωπή, τη συγκέντρωση και την ταπεινότητα που χρειάζονται για να μεταβολίσει όλες τις τόσο πολύπλοκες ψυχολογικές μεταβλητές που εμπλέκονται σε ένα τέτοιας κλίμακας πένθος.

Το συναίσθημα του αποδέκτη καθηλώνεται στα πρωτόγονα επίπεδα των παλιών γλυκανάλατων  περιοδικών «Βεντέτα» και «Ρομάντζο». Στην ουσία, άσχετα αν συγκινείται έντονα και άμεσα, γίνεται θεατής της τραγικότητας, όπως  όταν χαζεύουμε καταστροφές και πολέμους από την τηλεόρασή μας, στον καναπέ του δωματίου μας, εκ του ασφαλούς, και συμπάσχουμε τρώγοντας πατατάκια, σοκολάτες και παγωτά.

Μάλιστα, εν μέσω μιας ευρύτερης ατμόσφαιρας ενσυναίσθησης και αληθινά συγκινητικής αλληλοϋποστήριξης που δημιουργούν τέτοια γεγονότα, το εφέ πολλαπλασιάζεται δραματικά· μεγαλώνει πάρα πολύ η ευκολία με την οποία τα βρομερά απόβλητα τέτοιων πορνοστάρ τoυ λυρισμού στο fb και άλλα media, διαπερνούν τον προσωπικό κόσμο κάποιων αποδεκτών.

Με άλλα λόγια, αυτοί οι νάρκισσοι εκμεταλλευτές του πόνου άλλων ανθρώπων,

μπλοκάρουν την ευρύτερη διαδικασία του συλλογικού πένθους – γι’ αυτό και είναι κατ’ εμέ όχι μόνο φτηνιάρηδες, αλλά πλέον εγκληματίες· ακριβώς όπως συνήθως γίνονται τα περισσότερα ΜΜΕ σ’ αυτές τις περιπτώσεις και ακριβώς όπως συνέβη μ’ εκείνο το κάθαρμα τον Αμβρόσιο, που ενώ ακόμα μαζεύανε καμένους ανθρώπους, βγήκε και είπε ότι ο θεός θύμωσε και μας τιμώρησε γιατί έχουμε άθεο πρωθυπουργό.

Για μένα, αυτοί όλοι αυτοί οι φτηνο-πρωταγωνιστές του fb (και οι Αμβρόσιοι του κόσμου) είναι ένοχοι εσχάτης προδοσίας – μπορεί να μην έχουμε πόλεμο αλλά έχουμε γεγονότα αδιανόητης τραγικότητας που διαμορφώνουν τη συνείδησή μας.

Έπηξε το διαδίκτυο και το fb με τέτοια χυδαία, αποτρόπαια και δήθεν λυρικά και σπαρακτικά κείμενα, που στοχεύουν σε έναν απλοϊκό συναισθηματισμό και στη διέγερση πρόχειρης, fast-food άμεσης συγκίνησης.

Ο ναρκισσισμός αυτών των ανθρώπων που στήνουν τέτοια κείμενα (εκουσίως ή ακουσίως – αδιάφορο), δεν διαφέρει διόλου από τον ναρκισσισμό τόσων και τόσων άλλων που θρέφονται στέλνοντας την εικόνα τους στο διαδίκτυο.

Σε «αθώες» φωτογραφίες προφίλ του fb, βλέπουμε συχνότατα μυώδη αντρικά σώματα. επίσης, βλέπουμε γυναικεία σώματα μπρούμυτα μ’ ένα στριγκάκι μόνο και τον πισινό πρίμα βίστα, με τα πόδια ανοιχτά, στο χείλος της πισίνας, να χαίρονται αθώα τον ήλιο. Επίσης, εν ονόματι της «ιερής» αγανάχτησης και του «βαθέως ανθρώπινου πόνου» κάποιων σταρ του fb, βλέπουμε τα κείμενα για τα οποία μόλις μίλησα.

Όλες αυτές οι περιπτώσεις, για μένα, δεν είναι παρά επιδειξιομανία και ακατέργαστος ναρκισσισμός, είτε αποσκοπούν στη διέγερση λυσσασμένων από τη στέρηση οφθαλμολάγνων του fb είτε στην έντονη διέγερση πρωτογενών συναισθημάτων με στόχο τη συλλογή μπουκέτων από like.

Θα μου πει κάποιος, «καλά ο αποδέκτης δεν έχει ευθύνη για όλο αυτό;» –

βεβαίως και έχει· μόνο που εδώ, το θέμα μας είναι οι πομποί τέτοιων κειμένων και όχι οι αποδέκτες τους.

Ωστόσο, σημειώνω πως ούτως ή άλλως η κουλτούρα μας αποσιωπά αντικαταναλωτικά θέματα όπως είναι ο θάνατος, η μικρότητα και ο μηδαμινός μας έλεγχος στα φυσικά γεγονότα, η ευθραυστότητα της υγείας και της ζωής μας. Ψάχνουμε χιλιάδες ευκαιρίες να τα αποφεύγουμε και η άθλια υπο-κουλτούρα των media τροφοδοτεί αφειδώς αυτήν την ανάγκη μας.

Οπότε, αντίστοιχα, όπως διάβασα σε ένα εξαιρετικό κείμενο της Χαρίκλειας Βασιλείου, όταν κάποιος μένει σε ευτελή συναισθηματισμό, νοηματοδοτείται κάπως η μηχανικότητα της ανούσιας καθημερινότητάς του, αποφεύγοντας να επεξεργαστεί βαθύτερα τα συναισθήματα και την επίγνωσή του.

Στο φόντο αυτής της προσέγγισης, είναι στ’ αλήθεια τρομακτικό, ότι ένα από τα χυδαιότερα τέτοια κείμενα για τις φωτιές, όταν οι νεκροί ήταν ακόμα 60, συγκέντρωσε 19000 like,  1.400 σχόλια, 9.000 share και αμέτρητα emoticon με ποταμούς δακρύων συμπαράστασης…

Το εν λόγω κείμενο ξεκινούσε με ένα κοριτσάκι που φώναζε στη μαμά του ότι πονάει, πονάει πολύ, αναζητούσε το χέρι της μαμάς του αλλά αυτό ήταν στάχτη και σκόνη, το κοριτσάκι πονούσε πολύ, πάρα πολύ, αλλά ο «φίλος εμπρηστής» (στον οποίο απευθυνόταν το κείμενο) είχε φροντίσει να κάψει τον πατέρα, τ’ αδέλφια, το σπιτικό της οικογένειας καθώς και την αθώα κούκλα του παιδιού…. Έλεος! Εμετός… εγκληματική ασέβεια,, αποτρόπαια και αηδιαστική διέγερση πρωτόγονων συναισθημάτων, κάνοντας εικόνες το δράμα μόλις απόντων συνανθρώπων…

Σε τέτοιες περιπτώσεις θυμάμαι πολύ έντονα την ταινία «Ω! τι κόσμος μπαμπά»…

ΠΗΓΗ: https://petrostheodorou.gr/

Πέτρος Θεοδώρου

For Educational Purposes Only. Disclaimer: I do not own any copyrights of this video. No copyright infringement intended.